Według słowiańskich wierzeń, lasem opiekowały się duchy – Wyszymory. Były one przyjazne dla ludzi respektujących leśny porządek. Osoby, które nie niszczyły leśnych dóbr ani nie zabijały bezsensownie żadnych żywych stworzeń, mogły być spokojne. 

Goście respektujący prawa lasu mogli spodziewać się pomocy w znalezieniu drogi powrotnej – niezależnie od pory dnia lub nocy. Pomoc dotyczyła także odnajdywania trzody, która pobłądziła w leśnych ostępach. Bugaje chroniły leśnych wędrowców przed napadem rozbójników, atakami wilków oraz, co najważniejsze, złymi duchami.

Ten, kto okazywał naturze należyty szacunek, mógł liczyć niekiedy również na wskazanie drogi do skarbów, które były ukryte w sercu lasu.

Bugaje miały różne wielkości i odcienie, a u największych osobników ciało przybierało kolor ciemnobrązowy. Duchy przybierały różne postacie. Najmniejszą z nich był szyszak – podobny do małej szyszki, z trójkątną głową, patykowatymi nogami i rękami, żółtymi oczami i otwartą jamą ustną. 

Wyglądający podobnie, ale wielkości człowieka, był bugaj. Z kolei bubacz był większy od człowieka i nosił kapelusz z szerokim rondem. 

Ogromnych rozmiarów była ostatnia z odmian: szyszymora. Istotę tę charakteryzowały nogi w kształcie poskręcanych korzeni, kora pokrywająca ciało oraz wyrastające z głowy konary i narośla. 

Lasy kryły wiele pięknych wierzeń – czy uda się je jeszcze kiedyś przywrócić i odbudować tak silną więź człowieka z naturą?

Źródło: https://jaksar.wordpress.com/2013/02/23/duchy-slowianskich-lasow/